Hiện nay mô hình hợp tác giữa nhà nước và các doanh nghiệp tư nhân như dự án PPP để thực hiện các dự án về cơ sở hạ tầng, dịch vụ công đang phát triển mạnh mẽ. Vậy dự án PPP là dự án gì, có các loại hình dự án PPP phổ biến nào?
Contents
Dự án PPP là gì?
Dự án PPP viết tắt của Public-Private Partnership, nghĩa là đối tác công – tư là sự kết hợp giữa nguồn lực của nhà nước và tư nhân để thực hiện các dự án đầu tư đặc biệt trong các lĩnh vực hạ tầng như giao thông, y tế, giáo dục, năng lượng, môi trường, …
Dự án PPP (Public-Private Partnership) là hình thức hợp tác cả hai bên cùng chia sẻ lợi ích, rủi ro và trách nhiệm. Trong đó, nhà nước đóng vai trò tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ về pháp lý, đất đai hoặc tài chính. Doanh nghiệp tư nhân sẽ đầu tư vốn, công nghệ, kỹ thuật và quản lý vận hành dự án sau khi hoàn thành.
Theo quy định tại khoản 9, Điều 3, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020, dự án PPP cung cấp sản phẩm, dịch vụ công, thông qua việc thực hiện một hoặc nhiều hoạt động đó là:
- Xây dựng, vận hành, kinh doanh công trình hệ thống cơ sở hạ tầng sẵn có.
- Cải tạo, nâng cấp, mở rộng kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng sẵn có.

Xem thêm: Thông tin tổng quan về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam
Đặc điểm của dự án PPP đó là hợp tác dài hạn từ khâu đầu tư, xây dựng đến vận hành, bảo trì dự án. Chia sẻ rủi ro và lợi ích tài chính, vận hành, quản lý, kết hợp nguồn vốn công (ngân sách nhà nước) và vốn tư nhân. Các dự án PPP thường có thời gian thực hiện từ 10-30 năm tùy vào quy mô dự án.
Dự án PPP chủ yếu áp dụng cho các dự án hạ tầng lớn như giao thông y tế, giáo dục, cấp thoát nước, năng lượng. Cần phải phân loại dự án thành các nhóm vì nhà nước có thể tập trung nguồn lực vào các dự án trọng điểm rút ngắn thời gian thực hiện. Việc phân loại rõ ràng các dự án công cũng giúp tăng tính minh bạch trong quá trình đầu tư.
Các hình thức phổ biến của dự án PPP
Các hình thức phổ biến của dự án PPP thường được phân loại dựa trên mức độ tham gia giữa công và tư nhân.
BOT (Build – Operate – Transfer): Xây dựng – Vận hành – Chuyển giao
Doanh nghiệp tư nhân xây dựng công trình, vận hành trong một thời gian để thu hồi vốn. Khi hết thời hạn, công trình sẽ được chuyển giao lại cho nhà nước. Ví dụ như dự án BOT đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng.
BT (Build – Transfer): Xây dựng – Chuyển giao
Loại dự án này doanh nghiệp tư nhân xây dựng xong sẽ bàn giao lại cho nhà nước được thanh toán bằng tiền hoặc tài sản khác. Tiêu biểu như dự án BT các tuyến đường kết nối khu đô thị mới ở TP. Hồ Chí Minh.
BOO (Build – Own – Operate): Xây dựng – Sở hữu – Vận hành
Doanh nghiệp tư nhân xây dựng, sở hữu và vận hành dự án mà không cần chuyển giao lại cho nhà nước. Ví dụ như dự án nhà máy xử lý nước sạch tư nhân.
BLT (Build – Lease – Transfer): Xây dựng – Cho thuê – Chuyển giao
Loại hình này doanh nghiệp tư nhân xây dựng, sau đó cho nhà nước thuê để sử dụng trong một thời gian nhất định, hết thời hạn sẽ chuyển giao lại cho nhà nước.
Lĩnh vực áp dụng dự án PPP
- Đường cao tốc, cầu, cảng biển, sân bay.
- Nhà máy điện, dự án năng lượng tái tạo.
- Nhà máy xử lý nước thải, hệ thống cấp nước sạch.
- Bệnh viện, trường học công lập do tư nhân đầu tư xây dựng.
- Xử lý chất thải, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Xem thêm: Những thông tin cần biết về dự án chung cư NOXH 02 HUD Phước Long
Các dự án PPP tiêu biểu tại Việt Nam
Tại Việt Nam, nhiều dự án lớn đã được triển khai theo hình thức PPP (Đối tác công – tư), một số dự án PPP tiêu biểu đó là:
- Cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn (BOT) giúp rút ngắn thời gian di chuyển, thúc đẩy thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc.
- Nhà máy nước Sông Đuống (Hà Nội) cung cấp nước sạch cho hàng triệu người dân Thủ đô.
- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được xây dựng và vận hành bởi doanh nghiệp tư nhân nhưng hợp tác với nhà nước về mặt chính sách y tế.
- Dự án cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (BOT) hiện đại bậc nhất Việt Nam dài 105,5 km, giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Hải Phòng chỉ còn khoảng 1,5 giờ.
- Dự án tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) – TP.HCM (BT/PPP) với chiều dài 19,7 km, giúp giảm ùn tắc giao thông và thúc đẩy phát triển kinh tế đô thị.
- Dự án cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận (BOT) kết nối TP.HCM với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, góp phần giảm tải cho Quốc lộ 1A.
- Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Giai đoạn PPP cho nhà ga hành khách) đây là sân bay quốc tế lớn nhất miền Nam trong tương lai, giảm tải cho Tân Sơn Nhất. Dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2026.
- Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông (PPP/BOT) là dự án giao thông quan trọng quốc gia nối từ Hà Nội đến TP.HCM thực hiện theo hình thức PPP.
Những điểm nổi bật của các dự án PPP tại Việt Nam là thường tập trung vào hạ tầng giao thông như cao tốc, cảng, sân bay chiếm tỷ trọng lớn. Các dự án PPP đa dạng hóa lĩnh vực, không chỉ có giao thông mà còn mở rộng sang cấp nước, y tế, giáo dục.
Trên đây là những thông tin Hatecohoangmai giải đáp để bạn đọc được biết dự án PPP là dự án gì, có các loại hình dự án PPP phổ biến nào. Dự án PPP là một loại hình dự án đầu tư công quan trọng, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội. Lợi ích của dự án PPP nhằm giảm gánh nặng ngân sách nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững nhờ tận dụng nguồn vốn từ khu vực tư nhân. Dự án PPP có sự tham gia của doanh nghiệp sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án hạ tầng lớn, cấp bách.