Kim tự tháp là những công trình kiến trúc khổng lồ, vĩ đại và trở thành niềm tự hào của người dân Ai Cập. Vậy kim tự tháp được xây dựng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu vấn đề này trong bài viết dưới đây nhé.

Kim tự tháp là gì?

Kim tự tháp tên gọi chung là các công trình kiến trúc hình chóp, có đáy hình vuông và bốn mặt bên là hình tam giác đều. Với mỗi nền văn hóa khác nhau, kim tự tháp lại có những đặc điểm và chức năng riêng.

Tại Ai Cập, một đất nước được coi là thánh địa của kim tự tháp, người cổ đại xây dựng kim tự tháp với mục đích như một lăng mộ dành cho nhà vua. Bên cạnh đó, các kim tự tháp của người Mesopotamia thường biết đến với cái tên Ziggurats được sử dụng như một phần trong những ngôi đền thờ cúng thiêng liêng nhất của họ. Đối với kim tự tháp của các nền văn minh ở châu Mỹ, nhất là người Maya được sử dụng làm nơi hiến tế cho thần linh. 

Ngoài ra, các quốc gia khác như Nigeria, Tây Ban Nha, Greece, Roman, Trung Quốc, Ấn Độ và cả Indonesia cũng xây dựng kim tự tháp với những đặc điểm riêng biệt. Tuy nhiên, không có bất cứ kim tự tháp nào có thể so sánh được về độ vĩ đại, kỳ bí của người Ai Cập.

Kim tự tháp là các công trình kiến trúc hình chóp

Tại sao người Ai Cập cổ đại xây kim tự tháp?

Ai Cập được biết đến là quốc gia có nhiều kim tự tháp nhất thế giới, đến nay các nhà nghiên cứu đã đưa ra thống kê có khoảng 138 công trình. Trong nhiều tài liệu ghi lại, người Ai Cập cổ đại có niềm tin mãnh liệt về sự hồi sinh và bất tử của con người. Do đó, họ chuẩn bị rất chu đáo cho cái chết của mình và những người trong gia đình, dòng họ bằng cách xây dựng lăng mộ.

Theo sử sách, việc đầu tiên các Pharaoh sẽ làm sau khi lên ngôi là bắt đầu xây dựng kim tự tháp cho chính mình. Hầu hết các kim tự tháp đều được xây dựng hướng về phía Mặt Trời lặn tại bờ phía Tây của sông Nile. Dòng sông này có ảnh hưởng sâu sắc nhất ở châu Phi, gắn liền với sự hình thành, phát triển và lụi tàn của nhiều vương quốc cổ đại, góp phần tạo dựng nên nền văn minh sông Nile. Họ quan niệm rằng linh hồn của các Pharaoh sẽ hòa cùng với ánh mặt trời và tiếp tục chu trình bất diệt cùng vầng thái dương.

Trong số các kim tự tháp ở Ai Cập, kim tự tháp Khufu hay còn gọi với cái tên đại kim tự tháp Giza chính là công trình kỳ vĩ nhất với chiều cao lên tới 146 m và chiều dài đáy là 227,7 m. Đây là kim tự tháp cổ đại và lớn nhất nằm ở quần thể kim tự tháp Giza. Chỉ có duy nhất kim tự tháp này được nằm trong danh sách 7 kỳ quan thế giới cổ đại còn tồn tại.

Đại kim tự tháp Giza là lăng mộ của Pharaoh Cheops thuộc Triều đại thứ 4 thời Ai Cập cổ đại và được xây trong khoảng thời gian 24 năm, từ khoảng năm 2560 TCN. Để xây dựng được công trình này, người ta phải sử dụng tới hơn 2,5 triệu m2 đá, với diện tích đáy lên tới 52.198,16 m2.

Điều gây ngạc nhiên cho các nhà nghiên cứu là dù công trình đồ sộ như vậy, nhưng vạch ghép giữa 2 khối đá khít không quá 5 mm, độ chênh lệch giữa các góc chỉ dao động trong khoảng 8 – 15 cm. Những số liệu này cho thấy trí tuệ và sự chính xác gần như tuyệt đối của người Ai Cập cổ đại, dù kim tự tháp này đã được xây dựng cách đây hơn 5.000 năm trước.

Kim tự tháp Ai Cập nổi tiếng về sự kỳ vĩ

Tìm hiểu về kim tự tháp được xây dựng như thế nào?

Kim tự tháp Ai Cập là những công trình kiến trúc khổng lồ giữa sa mạc và có thể nhìn thấy từ vệ tinh ngoài Trái đất. Do đó, việc xây dựng những kim tự tháp này chắc chắn là một vấn đề được giới khoa học và nhiều người quan tâm. Vậy kim tự tháp được xây dựng như thế nào?

Trước tiên phải nói rằng quá trình xây dựng thực sự một kim tự tháp đến nay vẫn còn là một điều bí ẩn chưa có lời giải đáp xác đáng. Dưới đây là những giả thiết được các nhà khoa học cho là có lý nhất về cách người ta xây dựng chúng.

Đầu tiên, các nhà khoa học đã thống nhất về các công trình vĩ đại này luôn được các Pharaoh khởi động ngay sau khi họ lên ngôi và sẽ mất tới hàng chục năm để hoàn thành một kim tự tháp. Trong thời gian này, các vị vua của Ai Cập huy động một lượng nhân công khổng lồ sẽ được để xây lăng mộ cho mình. 

Tuy nhiên, số lượng nhân công xây dựng kim tự tháp cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời tiết, lương thực, chiến tranh… Theo ước tính thì sẽ dao động từ khoảng 20.000 – 100.000 người làm việc liên tục. Bên cạnh đó, số lượng nhân công này sẽ được thay thế thường xuyên bởi việc xây dựng kim tự tháp vô cùng gian khổ và khiến sức khỏe của họ ngày càng kiệt quệ. Theo các tài liệu, một nhân công trung bình chỉ có thể phục vụ tối đa trong khoảng 3 năm.

Trung bình, một kim tự tháp được xây dựng từ 2,3 triệu khối đá, với mỗi khối đá có trọng lượng từ 2,5 – 15 tấn. Nguyên liệu được sử dụng trong các kim tự tháp được lấy chủ yếu từ mỏ đá nằm cách không xa nơi xây dựng. Lớp đá bọc ngoài kim tự tháp phải lấy từ sông Tura và được di chuyển vượt sông, vượt hàng trăm km để mang về xây dựng. Đặc biệt, điều khiến người ta kinh ngạc là quá trình vận chuyển này hoàn toàn bằng sức người.

Phần trung tâm của kim tự tháp thường được xây bằng đá vôi có chất lượng tốt. Những lớp đá vôi này được dùng để xây lớp ngoài của kim tự tháp giúp chúng có một màu trắng lấp lánh có thể nhìn được từ cách xa hàng dặm. Bên cạnh đó, đá đặt trên đỉnh kim tự tháp thường là bazan, granit hoặc bất kỳ loại đá cứng nào khác có thể mạ được vàng, bạc hoặc electrum – hợp kim vàng và bạc. Đặc biệt những viên đá đó phải phản chiếu tốt với ánh sáng Mặt Trời.

Các nhà khoa học đã tìm được bằng chứng người Ai Cập cổ đã sử dụng những cái đục bằng đồng đỏ để khai thác đá vôi và sa thạch. Đối với những loại đá cứng hơn như diorit hay granit đòi hỏi phải có những công cụ chuyên dụng mạnh hơn. Dolerit – một loại đá lửa màu đen rất cứng phải được lấy từ Aswan, một địa điểm cách công trình chừng 935km. Người ta ước tính, việc di chuyển một khối đá mất chừng khoảng 2 tháng ròng rã.

Kim tự tháp được xây dựng như thế nào vẫn là một điều bí ẩn

Phương pháp vận chuyển các khối đá lớn

Phương pháp cắt và vận chuyển đá của người Ai Cập cổ đại hiện vẫn đang được các nhà khoa học nghiên cứu. Bởi người Ai Cập không thể kéo lê các tảng đá nặng hàng tấn này suốt một quãng đường dài như vậy. Việc này không chỉ cực kỳ tốn công sức, mà còn khiến các khối đá đã được đẽo gọt này sẽ bị hư hại nghiêm trọng. Do vậy, họ sử dụng các thanh trượt bằng gỗ và kéo bằng dây thừng đến công trường. 

Theo một số tài liệu nghiên cứu, để vận chuyển đá đến công trường, một nhóm người đàn ông hoặc đàn bò sẽ kéo những tảng đá trên một con đường được bôi trơn bằng dầu trước đó. Tất nhiên, để thực hiện phương pháp này thì công sức bỏ ra để di chuyển một tảng đá cũng là rất lớn.

Đặc biệt, việc đưa những khối đá khổng lồ lên cao để xây kim tự tháp là bước gây nhiều tranh cãi nhất trong quá trình xây dựng công trình này. Bởi vào thời cổ đại, người Ai Cập khi đó hoàn toàn chưa có các loại máy móc hiện đại hỗ trợ. Ngay cả bây giờ, việc nâng các khối đá nặng hàng tấn lên độ cao hàng chục mét vẫn là một thử thách lớn. 

Một giả thiết được nhiều nhà khoa học chấp nhận và hợp lý hơn đó là người Ai Cập đã xây dựng những đường dốc bằng đất để đưa những viên đá lên cao. Phương pháp này giúp họ giảm đáng kể lực cần thiết để đưa hòn đá lên cao đồng thời cũng cho phép nhiều người cùng kéo lên dễ dàng hơn. 

Ngoài 2 – 3 đường dốc chính được sử dụng liên tục, họ còn xây dựng các đường dốc phụ và nhỏ hơn để mang được nhiều đá lên các phần của kim tự tháp nhất có thể. Những đường dốc này được xây dựng vòng quanh kim tự tháp và sau khi hoàn thành sẽ được phá bỏ.

Để kéo những viên đá từ chân dốc lên, người ta sử dụng các thanh gỗ tròn nhằm giảm ma sát. Những tốp nhân công với số lượng thay đổi phù thuộc vào kích cỡ phiến đá sẽ được huy động lần lượt. Càng lên cao, con dốc càng thẳng đứng và công việc của những người nhân công sẽ càng vất vả. Tuy nhiên, may mắn cho họ, số lượng những phiến đá ở trên cao càng ngày sẽ càng ít và nhỏ hơn. Theo tính toán, tới 96% vật liệu được sử dụng ở 2/3 dưới của tháp.

Sau khi đưa lên cao, các nhân công sẽ đặt những hòn đá này vào đúng vị trí của nó. Các khối đá sẽ được liên kết với nhau dựa hoàn toàn vào trọng lực của chúng và người Ai Cập không phải sử dụng bất cứ loại vật liệu liên kết nào. 

Sau khi hoàn thành việc đặt các viên đá để tạo nên hình dáng của kim tự tháp, họ sẽ tiến hành trau chuốt mặt ngoài và mặt trong của kim tự tháp cho đến khi hoàn tất. Công việc chau chuốt được thực hiện từ trên xuống dưới. Việc này sẽ giúp loại bỏ các phần lồi ra của mặt kim tự tháp, cũng như gỡ bỏ các đường dốc được xây khi vận chuyển đá.

Có thể nói, quá trình xây dựng những kim tự tháp vĩ đại đã thể hiện rõ trình độ và sự sáng tạo của người dân Ai Cập cổ đại. Cho đến nay, những bí ẩn trong quá trình xây dựng nó vẫn là một câu hỏi lớn của nhân loại.

Tổng hợp